Kleine kinderen hebben een bijzondere skill: ze blijven doorvragen. Ein-de-loos. Om gek van te worden, maar toch is het jammer dat wij volwassenen dit vaak zijn verleerd. Niet voor niets komt de 5x-why-methode in vrijwel elke Design Thinking-training terug.
Stel je eens voor. Je bent diëtiste en er zit een dame voor je die wil afvallen, maar het lukt niet. Dan is er een hele grote kans dat die vrouw precies weet hoe ze moet afvallen (minder eten, meer bewegen), dus je hoeft haar dat niet uit te leggen. Je moet op zoek naar waar het mis gaat Dat doe je door door te vragen. Wanneer ga je snoepen? Wat is een trigger? Welke emoties heb je dan? Misschien komt er wel uit dat haar partner boodschappen doet en geen gezonde dingen haalt. Of dat de vrouw in kwestie vaak tot laat werkt, ‘s avonds moe is en dan voor een snelle ongezonde hap gaat. Of dat ze gaat eten uit verveling. Wie weet.
Elke onderliggende reden zorgt ervoor dat er een andere aanpak nodig is. De diëtist kan bespreken hoe ze voor gezondere boodschappen kan gaan. Hoe ze eten kan voorbereiden zodat het na een drukke werkdag niet weg gaat. Of een andere tactiek zoeken om verveling tegen te gaan. En zo werkt het precies in innovatie. Je gaat met het onderliggende ‘probleem’ aan de slag.
Je moet dus heel goed kunnen doorvragen. De 5xWhy-methode veronderstelt dat je minstens (!) vijf keer moet doorvragen om tot de kern van het probleem te komen. Dat kun je doen door op elk antwoord dat je krijgt door te vragen. En om te zorgen dat je je niet een klein irritant kind voelt, hoef je niet elke zin met ‘waarom’ te beginnen. Echt niet.
Een hypothetisch voorbeeld
Een middelbare school ontdekt dat bijna 60 procent van hun eindexamenkandidaten nog geen keuze heeft gemaakt voor een vervolgopleiding. Als de directeur gaat praten met andere scholen, blijkt het probleem ook daar te spelen. Als gemeenschap willen ze de scholieren helpen om -op tijd- een keuze te maken. Maar hoe? Ze besluiten te praten met enkele van de scholieren. Eén van die interviews gaat zo:
Leraar school: Zeg Pietje, ik heb gezien dat je je nog niet hebt ingeschreven voor een vervolgopleiding. Kun je me uitleggen waarom dat zo is?
Leerling Pietje: Pffff er zijn zoveel opties, ik vind het maar wat lastig om een definitieve keuze te maken.
Leraar school: Kun je me uitleggen waarom je het lastig vindt om die keuze te maken? Waar twijfel je over? Leerling Pietje: Ik wil eigenlijk journalist worden. En er zijn al drie opleidingen journalistiek. Nu weet ik niet of ik 1 van die moet kiezen of dat ik iets breders moet kiezen zoals communicatie. Leraar school: En waarom weet niet of je een van die drie moeten kiezen of iets breders? Leerling Pietje: Ik vind het spannend om voor zo’n specifieke beroepsopleiding te kiezen. Leraar school: Waarom vind je dat spannend?
Leerling Pietje: Nou weet je, er zijn heel veel studenten journalistiek, maar niet zoveel banen. Ik vraag me af of het wel verstandig is. Ik wil wel een studie volgen waarmee ik echt werk ga vinden. Kan ik dan niet beter communicatie studeren, zodat ik een bredere opleiding heb straks? je merkt dat je nu eigenlijk al tot de kern bent gekomen. Dus misschien kun je dan je interview over een andere boeg gooien: Leraar school: Wat zou jou helpen om die keuze te kunnen maken? Leerling Pietje: Ik wil eigenlijk weten of ik goed genoeg ben voor studie en een carrière als journalist, voordat ik me vastleg.
Pietje weet eigenlijk wel wat hij wil, maar durft zich niet vast te leggen. Bang om een beroep te kiezen waar geen werk in is. Dit gesprek had ook heel anders kunnen lopen. Want misschien was hij wel overweldigt door alle opties, speelt de kosten voor een studentenkamer een rol of nog iets anders... door goed door te vragen kom je tot de kern van het probleem. En daar kun je dan iets voor gaan verzinnen om het op te lossen.
コメント